Varikosel Nedir?

Varikosel hastalığı yumurtalıkların toplar damarlarında meydana gelen bir varis yani damar genişlemesidir. Genellikle sol tarafta görülür ancak bazen çift taraflı yada sağ taraflı olabilir. Sağ taraflı varikoselin nedeni genellikle batında(karın) içindeki başka hastalıklarla alakalıdır.

Varikosel çoğu zaman hiçbir belirti vermez. Ancak bazen aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Testislerde ağrı
• Testislerde küçülme
• Testislerde dolgunluk hissi
• İnfertilite (kısırlık)
• Gözle görülebilen genişlemiş damarlar
• Ele gelen genişlemiş damarlar

Varikosel daha çok sol tarafta olmasının nedenleri ; soldaki toplar damarın boşaldığı yer ana damarla dik açı yapar. Bu nedenle kan tam olarak boşalmaz. Testisin sol toplar damarı daha uzundur. Soldaki toplar damarın içerisinde kanı ileri pompalayacak kapakçıklar daha az ve yetersizdir. Soldaki damardaki basınç daha fazladır. Böylece kanı ileri sevk edemez.

Varikosel testislerde sıcaklık artışı ve toplardamardaki kanın organa geri akımı sonrası mikro dolaşımı etkileyerek sperm üretimini bozar; sayı, hareketlilik, yapı ve kromozomal yapıya etki sonucu dölleme kapasitesini olumsuz etkiler.

Varikoselin en büyük zararı testislerden üretilen sperm hücreleri üzerine olmakta, dolayısıyla da infertiliteye (kısırlık) yol açmasıdır. Öncelikle ve en sıklıkta sperm hücrelerinin hareketliliğine (motilite) zarar vermektedir. Ardından ise, sperm sayısı ve sperm morfolojisine zarar vermektedir.

VARİKOSEL VE KISIRLIK

Erkek kısırlığının en kolay ve en iyi tedavi edilebilen hastalığıdır. Diğer nedenlerle oluşan bozukluklar geri dönüşümsüzdür. Tüm erkeklerin % 15 kadarında ve kısırlık sorunu ile başvuranların % 40'ında saptanan varikosel (testis damarlarında genişleme, varisleşme) en sık rastlanan ve mikrocerrahi ameliyat sonucu en başarılı sonuç alınan kısırlık sebebidir. Varikosel tedaviye yanıt veren bir hastalıktır.

Varikosel Niçin Erkekte Kısırlığa Sebep Olur?

Genişlemiş damarlar testisler tarafından kullanılmış venöz kanı taşıyamazlar. Akımda durgunluğa ve hatta geri akıma neden olurlar. Bu nedenle sperm parametreleri etkilenir ve kısırlığa neden olur.

Erkekte sperm gelişimi için en uygun ısı 35 derecedir. Normal vücut ısısı 36-37 derecedir. İşte bu aradaki ısı farkını testis torbası sağlar. Varikosel de ise kanlanma daha çok olduğundan dolayı torba bu özelliğini kaybeder ve ısı farkını sağlayamaz. Dolayısıyla spermlerde hem sayı hem de kalite olarak düşmeler gözlenir, sperm sayısı azalır bazen de sperm rengi değişkenlik gösterir.

Testisin çevresinde kan göllenmesi olduğu için kanın içindeki bazı hormonlar direk olarak testise etki ederek sperm hücrelerini bozar.

Testis üzerindeki damardaki göllenme direk etki eder ve hücrelerin hareketliliğini önler.

Varikosel Tedavisi ve Ameliyatı

Ameliyat sırasında mikroskop kullanılması önerilmektedir. Ameliyatı kasık bölgesinden yapılan küçük bir kesi ile gerçekleşir. Testisi drene eden venler bağlanır.

Varikosel ameliyatı değişik şekillerde de yapılabilmektedir. Karından bir delikle laparoskopik olarak da yapılabilir.

Basit bir ameliyattır ve genellikle hastane de yatmayı gerektirmez. Varikosel ameliyatının başarı şansı değişiktir. Mikroskobik yapılan ameliyatların başarı şansı diğerlerine oranla çok daha yüksektir. Yaklaşık 30-60 dk. sürer. Bu sırada testisle ilgili diğer oluşumların zarar görmemesine özen gösterilmelidir. Varikosel ameliyatı dikkatli yapılmaz ise hidrosel (testis çevresinde sıvı birikimi), atrofi gibi komplikasyonlar görülebilir. Ama son yıllarda, ameliyat tekniğinde elde edilen ilerlemeler sayesinde bu komplikasyonlara hemen hemen hiç rastlanılmamaktadır. Bunda cerrahın deneyimi önemlidir. Ameliyat olacak kişilerin bunu iyi bilmesi ve ameliyatı yapacak doktordan da bu konuda bilgi alması gerekir. Ameliyattan 3 ay sonra sperm üretiminde düzelme görülmeye başlar. Sperm tetkiki ameliyattan sonraki 3-6. ayda yapılmalıdır. Sperm üretimindeki düzelme ameliyat olan hastaların %50-80 inde görülür. Gebelik üzerindeki etkisi de yüzde 20-69 civarında artmaktadır. Azoospermi olgularında da varikosel ameliyatı yapılması önerilirse de, başarısının daha düşük olacağı önceden belirtilmelidir.

Tüp bebek uygulaması yapılacak erkeklerde de varikosel ameliyatı yapıldıktan sonra tüp bebeğe geçilmesi başarıyı artırabilir. Ameliyat edilen hastaların bir kısmında sperm değerleri biraz daha yükselerek mikroenjeksiyon (ICSI) yerine aşılama (IUI) uygulamasına geçilebilir, hatta doğal yolla gebe kalma şansı da elde edilebilir. Spontan gebelik sağlanamayan hastalarda sperm sayısı, motilite veya sperm morfolojisindeki iyileşme ile yardımcı üreme tekniklerinin başarısı artmaktadır.